Атеатри аԥсҭазаареи

© Sputnik / Iliya PitalevАтеатр Ду, Москва
Атеатр Ду, Москва - Sputnik Аҧсны
Анапаҵаҩра
Атеатр ауаҩы икультура ашьҭыхраҿы иааннакыло аҭыԥ атәы дазааҭгылоит ажурналист Елеонора Коӷониаԥҳа.

Sputnik

Атеатр аԥсҭазаара иасаркьоуп рҳәоит. Ииашаҵәҟьаны, атеатрқәа рҿы иқәдыргыло арҿиамҭақәа зегьы ауаҩы дуаҩызтәуа, дзырхәыцуа ахырхарҭа рымоуп. XVIII ашәышықәсазтәи адраматург, арккаҩы Вольтер иҳәахьан "Амилаҭ еилукаауеит ртеатр акреслоқәа рҿы" ҳәа. Иҟалап башацәажәаран избо дҟаларгьы, аха атеатр ауаҩы дааӡоит. Амилаҭ ркультура аҩаӡара, атеатр раҭаашьала ишьақәургылоит.

Аибашьра ашьҭахь аԥсуа хәаԥшҩи атеатри еиҟәыҭханы иҟалеит, уи зыхҟьаз амзызқәа рацәоуп, зегь раԥхьаӡа иргыланы аԥсуа театр аҩныҵҟа иҟаз аӷыӷеибагара ауп. Ишдыру еиԥш, арбгара мариоуп, аргылара еиҳа иуадаҩуп. Аха, аҵыхәтәантәи аамҭазы, иаҳбаратәы иҟоуп аҳҭнықалақь Аҟәа атеатртә ԥсҭазаара ашьҭыҵра ишаҿу.

Урыстәыла аҵара зҵо астудентцәа - Sputnik Аҧсны
Аӡәы лыҵкы арахәыц ацәылӡон

Иумбарц залшом ҳтеатрқәа ахәаԥшҩы дшырзыхынҳәыз. Иахьатәи аԥсҭазаара ҳаԥшны иаҳҳәозар, еивагылан ицоит атеатртә қәгыларақәеи, аполитикеи, акриминогентә ҭагылазаашьеи. Аус злоу, абарҭ зегь атеатртә культура рхыҳәҳәо иҟалар ауп. Усҟан, иаҳҳәар ҳалшоит, ҳкультура акыр иҳаракхеит ҳәа.

Амала, актиорцәеи аполитикцәеи еиҿҳарԥшуазар, актиор изанааҭ змам аполитикцәа, рактиортә ҟазара еиҳагьы еиҳаума угәахәуеит реизарақәа урзыӡырҩыр. Атеатр актиорцәа ражәаҳәа адраматург иҩызар, уи ихьыӡ ҳдыруазар, даара иуадаҩуп "апсҭазаара лаша" ауаа ирыдызгало аполитикцәа рыдраматург дазусҭоу.

Акультура, хаала иамур мчылагьы уагәыҵаслароуп рҳәоит, убри аҟынтә, иахьа имҩаԥысуа апроцессқәа ҳрыԥшны ҳцәажәозар, иҵегьы аҵгәара аҭахуп акультура, хықәкыла атеатртә ԥсҭазаара. Акультура аҳҭны қалақьаҿ мацара иҿио ҟалашьа амаӡам, убри аҟынтә, еиҭазыхынҳәтәуп СССР ахаантәи асистема бзиа.

Усҟан, атеатр ныҟәон, астационар аҿы игыламызт. Атеатр гастроль ҳасабла Аԥсны иакәшон, ицон иара убас, аԥсуа театртә культура аӡыргаразы ҳтәыла анҭыҵгьы. Ажәакала, ҳара асовет уаа ҳхаан, атеатртә культура ҩнаҭацыԥхьаӡа инеиуан, ҳагьааӡон. Изеицәаҳӡарызеи, усҟантәи ауаҩы еиҳа аҵара иманы, икультурагьы ҳаракны дыҟан.

Ҳазҭагыло аамҭазы Аҟәа имҩаԥысуа атеатртә хҭысқәа, аполитика иаркараз ауаа рзы иԥсҿыхганы иҟалеит. Ҽынла иҳаҳауеит ауаҩшьрақәа рыӡбахә, ахәылбыҽха ихьаахҽыгоу аспектакль. Игәахәара дууп, ҳтеатрқәа рахь иныҟәо ауаа рхыԥхьаӡараҿы аҿар ҳбо ҳахьалагаз. Аҿар атеатр иаҭаауазар, ус анакәха иҟоуп агәыӷра, уаҵәтәи амш азы акультура злысны иҟоу ауаа гылоит ҳәа. Амала, атеатр аҭаара иамоуп ахатә ҷыдарақәа, ашәҵатәы, ахымҩаԥгашьа уҳәа, атеатртә етикет ҳәа изышьҭоу. Абри аганахьала, иаҳбарҭоуп, иҳагханы ҳшыҟоу.

Иахьатәи атеатр аҭааҩцәа рыбжьара игәаҳҭоит, аџьынс еиқәа, акедақәа рыла зҽеибыҭаны атеатр ахь инеиуа, азал аҿы зыбжьы рдуны ахҳәаа ҟазҵо ауаа шыҟоу, аха зегь реиҳа ирыцҳарахаз, амобилтә ҭел арцәашьа ззымҵаз ахәаԥшцәа ахьыҟалаз ауп. Иҳаҩсыз амчыбжь азы, атеатртә ԥсҭазаараҿы аԥхьагылара змоу Русдрам аҿы имҩаԥсыуан Сергеи Голомазов напхгара зиҭо Москватәи "Театр на Молой Бронной" агастрольқәа.

Ҳара Москва ҳцаны аспектакльқәа рыхәаԥшразы алшара злаҳамам ала, арҭ агастрольқәа ҽаԥарак иаҳзаҩызоуп, избанзар, уи алшара ҳнаҭоит даҽа культурак агәылаԥшра, даҽа ҟазшьак змоу арежиссиортә, актиортә хырхарҭақәа рбара. Голомазов итеатр ауаҩра ашьҭыхра, абзиабареи агәыҭбаареи аԥыжәара рыҭара иазкуп.

Аԥсуа драматә театр - Sputnik Аҧсны
Атеатри аменеџьменти

Иаҳбаз аспектакльқәа азеиԥш хҳәаа раҳҭозар, асцена имыруадаҩкәа аилаҳәара, актиорцәа рҟазареи ражәаҳәатә культуреи аԥыжәара рыҭара адаҳбалон. Атеатртә етикет ҳәа ҳзышьҭоу ҳазааҭгылозар, ишԥалагоз аспектакль? "Аҳәара ҟаҳҵоит амобилтә ҭелқәа шәырцәарц, шәхала ишәылымшозар, шәывараҿы итәо шәиҳәар дшәыцхраауеит", игоит абжьы азал аҿы итәо рзы. Ари аҩыза ааԥхьара ҟарҵоит иахьатәи атеатрқәа зегьы. Иҳанаҳәозеи уи? Анкьа ахәаԥшҩы дзықәныҟәарц иқәнагаз аԥҟарақәа, ирыцлеит ҳаамҭазтәи, зиааира уадаҩхаз ачымазара, уи иахьӡуп — амобилтә ҭел арҟыҵымыҵра.

Аамҭа цар, ауаа рызхара аҭел иалахәмарыр, иҟалап аспектакль ианалаго ари аҩыза алаҳәара иаҟәыҵыргьы, аха иахьазы, атеатрқәа зегьы рҿы ари апроблема ықәгылоуп. Иҟалап, атеатртә етикет иазкны имаҷны ацәажәарақәа еиҿкаазар, ахәаԥшҩы иахьынӡахәҭоу изеилымкаауазар, аҭел шырцәатәу, аспектакль уагханы азал уҩналар аспектакль ушаԥырхаго, ахәаԥшҩы иҭыԥ анааникыло ариадқәа рыбжьара даныбжьысуа итәо ишьҭахь реиархан дыбжьысыр шиашам, иара ишиуалу зҭыԥ аанызкылахьо дырҿаԥшуа аиасра.

Иахьатәи ҳтеатрқәа рҿы "Браво" инаваргыланы атрышә абжьгьы го иалагеит. Ииашоуп, уи зыхҟьо ахәаԥшҩы аспекакль инаҭаз агәахәара ауп, аха атеатр иатәышьҭрам атрышә асра, атеатр иаҭаауа хымԥада идыруазароуп, анапеинҟьареи, "Браво" ҳәа аҿыҭреи инарҷыданы атрышә атеатр ишацәтәыму. Абарҭқәа зегьы атеатртә культура иузаҟәымҭхо зҵаатәқәоуп, урҭ раԥырҟәҟәааразы иаҭахуп атеатртә культура иазку аиԥыларақәа. 

Р. S.

Москватәи атеатр агастрольқәа хзыркәшоз аспектакль "Особые люди" анцоз, сывараҿы итәаз аҭыԥҳа, аспектакль цонаҵы, лаифон дҭагьежьуан. Уи иаанго, ахәаԥшҩы инагӡаны издырӡом атеатр аҿы ахымҩаԥгашьа, уи акыр аамҭа аус зыдулатәу зҵаатәуп.  

Ажәабжьқәа зегьы
0