"Аԥсны агәадура" афинал ахь инеиз афинансқәа рминистр ицхырааҩс дҟарҵеит
(ирҿыцуп 17:52 07.09.2020)
Алмахсиҭ Осиа абизнес маҷи ибжьаратәу абизнеси рыцхрааразы аусура инапы алаикуеит, иара убас Аԥснытәи аҳәынҭқарратә университет аҟны "Аҿартә наплакра ашкол" аус адиулалоит.АҞӘА, цәыббра 7 – Sputnik. Аԥсны аԥыза-министр ихаҭыԥуаҩ, афинансқәа рминистр Влдаимир Делба аицлабра "Аԥсны агәадура" аҟны аԥшьбатәи аҭыԥ аанызкылаз Алмахсиҭ Осиа ицхырааҩыс иҟаҵаразы аусԥҟа инапы аҵаиҩит, абри атәы аанацҳауеит Аԥсны Агәыҳалалра ацҳаражәҳәаҩцәа Facebook аҟны рдаҟьаҿы.
©
Sputnik / Томас Тхайцук
Аиԥылараан Владимир Делба иазгәеиҭеит Алмахсиҭ Осиа наҟ-наҟ ари аусбарҭаҟны ихы ааирԥшырц азы, иеизҳаразы алшарақәа зегьы шимоу.
Осиа инапы алаикуеит аԥеиԥш змоу анаплакқәа рыԥшаареит рыцхыраара аформатқәа рзалхреи, еиҳарак аҿар атехнологиатә аԥшьгамҭақәа рымазар. Уи адагьы, иара ААУ аҿы иаартхо апроект "Аҿартә наплакра ашкол" ҳәаақәҵаҩыс дамазаауеит.
"Аԥсны агәадура" - анапхгараҭаҿы аус зур зылшо аҿар реицлаброуп, уи хықәкыс иамоуп Аԥсны Аҳәынҭқарраҿы абаҩхатәра злоу аҿар раарԥшреи рыдгылареи. Аиҿкааҩцәа ргәы излаҭаркыз ала, ари аицлабра анапхгаҩцәа ҿарацәа рзы социалтә цхыраагӡахоит, шьаҭасгьы иазыҟалоит ламыс злоу, зус здыруа абиԥара ҿа рыбзоурала аҳәынҭқарратә аппарат арҿыцра.
Мызқәак раахыс имҩаԥысуаз анапхгаҩ ҿарацәа реицлабра "Аԥсны агәадура" хыркәшахеит нанҳәа 25 рзы, уи аҟны иаиааиз хәҩык рыхьӡқәа рыларҳәеит Аҟәа. Аицлабраҿы аиааира згаз алкаан алахәцәа рфинлатә реитинг алҵшәақәа рыла, иара шьақәгылон 70% аконкурстә комиссиа рыхәшьаралеи, 30% онлаин-бжьыҭаралеи.
Ауаа рыбжьыҭареи аконкурстә комиссиа рыхәшьареи неилаҵаны актәи аҭыԥ ааникылеит Саид Беиа, аҩбатәи – Асҭамыр Қәҭарба, ахԥатәи – Александр Ачба, аԥшьбатәи – Алмахсиҭ Осиа, ахәбатәи – Абзагә Ҵәыџьба.
Иара убас шәаԥхьар ҟалоит:
- Апроект "Аԥсны агәадура" афиналист акультура аминистр иабжьгаҩыс дҟаҵоуп
-
"Аԥсны агәадура" афинал ахь инеиз Александр Ачба Алхас Кәыҵниа ицхырааҩс дҟарҵеит
-
Аԥсны агәадура" афинал ахь инеиз Асҭамыр Қәҭарба Александр Анқәаб иабжьгаҩс дҟалеит
"Аԥшӡа" насыԥда дшаанхаз: арԥыс изку ажәабжьк
(ирҿыцуп 14:20 26.09.2020)
Анасыԥдара иазку аҭоурых иадыруа ахҭысқәа аиҳарак аҭыԥҳацәа роуп изыхҳәаау, аха уи иаанагаӡом арԥарцәа рразҟы арыцҳара акьысуам ҳәа. Иахьа ишәзеиҭаҳҳәо ажәабжь зызку, қыҭак аҟны "Аԥшӡа" ҳәа жәаҩыла аҭыԥҳацәа илаԥшықәҵаны ирымаз, аԥсҭазаара "злахәмарыз" аҷкәын иоуп.Саида Жьиԥҳа, Sputnik
"Аԥшӡа" - ари ахьыӡ ҷыда ауп акәымзар, ихьӡ хаҭа аӡәгьы иҳәомызт, уи аҟазшьарбада ари аҷкәын иоура, иҭбаара, ибла иаҵәа, иччаԥшь ихнаххьаз рхаҿы дырзаагомызт азы.
"Аԥшӡа" ажәеизатәи акласс аҿы дтәан, Асовет Еидгыла аррахь иаанаԥхьараны иҟаз арԥарцәа дрыцны амедицинатә гәаҭарақәа данырхысуаз. Убасҟан аҳақьым иабжьеигеит аурологиа аганахьала ихы гәеиҭарц, аха иԥхашьаз, 18 шықәса ирықәыз аҷкәын иҭаацәа рҿы иӡеит ари апроблема атәы.
"Аԥшӡа" Украина арра анихигоз ӡынрак азы ӷәӷәала дычмазаҩхеит. Ишоура акраамҭа имтәо ианалага, арратә ҳақьымцәа агәаҭарақәа жәпакы дырхыжьны, ипроблема аҽшарцәгьаз, наҟ-наҟ ахшара дшимоуа атәы рҳәеит. Хымԥада, ақәыԥшра иҭагылаз арԥыс, арҭ ажәақәа ирыҵаз аразҟыдара ихахьы иаразнак иааимгеит. Аамҭа анца ауп данрызхәыц.
"Аԥшӡа" аишьцәа дреиҵбан азы, аб игәараҭа иазынхоз иара иакәын. Хәҩык ахшара рахьтә иара ида аҭаацәарақәа аԥырҵахьан. "Уқәра цоит, уԥшӡарагьы наӡаӡа иаанхаӡом, аԥҳәыс даага", - ҳәа аӡәаӡәала дыхҭаркуа иалагеит рашьа 35 шықәса рҟынӡа даннеи.
"Бареи сареи ҳаибагар ҟалаӡом, аха бзиа бсамхабеит, ишԥаҟасҵари?" - ҳәа лаиҳәалон "Аԥшӡа" иаҳәшьа ланхәыԥҳа, дара рахь аангылара данцалоз. Аҿар рымаӡақәа анрыҵырх, ирылабжьеит "ари маҳагьароуп" ҳәа раҳәауа. Уи аахыс 20 шықәса ҵит, анхәыԥҳа хаҵа дцеит, ҩыџьа аԥҳацәа лоуит, аха лыԥшәма инапы шьҭихуан азы лычҳара анхыжжыла, лҭаацәагьы "ҳаԥҳа даҳшьума" рҳәан ддәылганы аҩныҟа дааргеит.
"Аԥшӡа" лара лахь хымԥада уажәшьҭа акагьы дақәгәыӷуамызт, аха даҽаӡәгьы длыхәаԥшӡомызт аиҳарак ипроблема иахырҟьаны.
Ныҳәак аҽны, "Аԥшӡа" иаҳәшьаԥа дицны днанагеит ихәыҷреи, иқәыԥшреи ахьихыигоз агәараҭахь.
Аишәа рхианы, "иуҭахыу акыр ыҟоума" ҳәа ивагьежьуаз "анкьатәи ибзиабара" зегь акоуп игәаӷьны ила дҭаԥшуамызт, иаргьы ихы ларҟәны, акәын аҭак шлиҭоз, аха убасҟан илашәыз иоуп изымбаз рҩыџьагьы рцәаныррақәа шҿыхаз.
Аҿыҵгақәа ҟаҵо, зны имашьына акы агушәа, ҽазны акы ихашҭызшәа иблахкыга дибарц азы "Аԥшӡа" лассы-лассы амҩа дықәлон уахь.
Шықәсыбжак ааҵуаны, ацәаныррақәа ирзымиааиз "Аԥшӡеи" анхәыԥҳаи маӡала еиқәшәо иалагеит. "Аԥҳәыс дааугар, агәра усыргоит ҳаизыҟазаашьақәа рҵыхәа шыԥҵәо" ҳәа иалҳәалон лара, иахькылнаго еилылкаауан азы. Арҭ ажәақәа "Аԥшӡа" рҭак ҟаиҵомызт, игәалаҟазаара бжьырхуан ауп…
Ҽнак "Аԥшӡа" ибзиабаҩ рымаӡаҭыԥ ахь дымнеиӡеит. Уи акырӡа игәнигеит, машәырк лыхьзар ҳәа дшәан, еиҭа ҿыҵгак ԥшааны дрызцеит. Асас абжьааԥнеиԥш аишәа издырхиеит, аха "иуҭаху акыр ыҟоума" ҳәа уажәтәила ивагьежьуаз иаҳәшьаԥҳа ҳәыҷы лакәын. Аӡәгьы ианимаҳауаз "баҳәшьаду дабаҟоу" ҳәа данлазҵаа, "лгәы бзиам, диоуп" ҳәа иаҭалкит. Арҭ ажәақәа ишоура харгалеит, игәы идырхьит, аха дахьышьҭаз ауадахь дызлаҩналози…
Анхәыԥҳа ақалақьтә џьармыкьа аԥхьа лыԥсы лылшәшәаны данкаҳа, дызбаз ауаа атакси ала ахәшәтәырҭахь дрышьҭит. "Ишакәым бкыдҟьеит, сыӡӷаб, ахәыҷы деиқәымхеит" ҳәа аҳәса рҳақьым зыԥсы ааиз лахь лҿанаалха, анхәыԥҳа еиҭа ахчы лхы нылаҳаит. Ахәылбыҽхан, аԥҳәыс лхьаақәа анеиқәтәа аҩныҟа дааит.
"Сара аҭаацәара сзаламлоз ахшара дсоуӡом, џьоукы рыӡӷаб лыгәнаҳа сықәсымҵап ҳәа акәын, бызлацәажәо схаҿы исзаагом, иҵабыргыцәҟьоума?" - ҳәа ибзиабаҩ лахь изҵаарақәа ҵыхәаԥҵәара рмоуит ианеибаба. Иажәақәа идыргәааз аԥҳәыс, ихаимҵозар дзызҵаашаз аҳақьым дазусҭоу аалырԥшит.
"Нан, угәынамӡара еилыскаауеит, аха аԥҳәыс ус анлыхьуа ыҟоуп, амала алаҳәара сахьымӡеит лцәа ҩыџьа асабицәа шалаз, дыццакцәаны дцеит", - ҳәа ахаҵа ихы иаднамкылоз ажәақәа иалҳәеит.
Хара имгакәа, "Аԥшӡа" иқәыԥшраан изықәгылаз адиагноз аҭҵаара далагеит. Москваҟа дахьцаз: "Ауаҩы ахьҭа илаланы даныҟоу егьа проблема изцәырҵуеит, аха уи иаанагаӡом ачымазарақәа зегьы хәышәтәышьа рымам ҳәа. Уара угәы бзиоуп", - ҳәа иарҳәеит уаатәи аҳақьымцәа.
Ибзиабаҩ лҿаԥхьа ишьамхы арсны аҭамзаара шьҭеиҵеит "Аԥшӡа", аҳақьымцәа ирҭахьаз ақьаадқәагьы лнапы инаиркит. Аха изхәарҭоузеи…
"Аԥшӡа" ибзиабаҩ машәырла лыԥсҭазаара ҿахҵәеит. Иара иахьагьы иԥсы ҭоуп, лара дшиџьабоз уаҳа аҭаацәара даламлеит. Ишьапы дахьынӡананагоз аҿыҵгақәа ԥшааны иаҳәшьаԥацәа рахь дцалон, абаҳча дҭысуашәа ҟаҵаны раҳәшьаду лҳаҭгәын аԥхьа днатәалон…
Илашәыз иакәын урҭ ацәаныррақәа зымбоз…
Џьапуа COVID-19 иахҟьаз аԥкрақәа рзы: аҽынкыларазы иҟаҳҵаз алаҳәара анхацәа адгылеит
(ирҿыцуп 12:41 26.09.2020)
Отаԥ ақыҭа ахада Шьалодиа Џьапуа арадио Sputnik аефир аҿы еиҭеиҳәеит жьҭаара 5 инаркны атәылаҿы иалагалахо аԥкрақәа рзы ажәабжь анхацәа ишрыдыркылаз атәы. Џьопуа COVID-19 иахҟьаны аԥкрақәа ралагаларазы: аҽынкылараз ҳаҳәара анхаҩцәа адгылеит
Аԥсны ахада Ауааԥсыра акоронавирус рацәыхьчаразы акоординациатә штаб аӡбара шьаҭас иаҭаны аусԥҟа инапы аҵаиҩит. Уи инақәыршәаны 2020 шықәса жьҭаара 5 инаркны Аԥсны аҵакыраҿы: массала аспорттә, агәмырҿыӷьратә, ацәыргақәҵатә уснагӡатәқәа ахыбрақәа рыҩнуҵҟа рымҩаԥгара алмыршахароуп, иара убасгьы ачарақәеи егьырҭ аныҳәатә уснагӡатәқәеи аанкылатәхоит. Аԥсыжрақәа рҿы акәзар, ауаа рхыԥхьаӡара армаҷра азԥхьагәаҭатәуп.
"Инарҭбааны ачароуразы, инарҭбааны ацәашьхәыҟаҵаразы аҽынкылара шаҭаху зегьы адырра рымоуп, ауаа уаанӡеиԥш еинианы аԥшьгарақәа ҟарымҵарцаз ирацәаны аицәажәарақәа мҩаԥаагахьеит, абыргцәа адгаланы. Уи ззеилымкаауа ҳәа нхаҩы дыҟаӡам, аҽынкыларазы иҟаҳҵаз алаҳәара зегьы ақәшаҳаҭуп. Ачымазара ҳқыҭаҟынтә макьана аӡәгьы имыхьыцт, иара ари аамҭа иалагӡаны агәаҟра ӷәӷәагьы ҟамлацт", - ҳәа азгәеиҭеит Џьапуа.
Иаҳа инеиҵыху аиҿцәажәара шәазыӡырҩыр шәылшоит арадио Sputnik Аԥсны аефир аҿы.
Иара убас шәаԥхьар ҟалоит: